Bệnh thiếu máu và những thực phẩm bổ sung sắt cho người thiếu máu

Thiếu máu là gì?

Thiếu máu là tình trạng cơ thể thiếu các tế bào hồng cầu khỏe mạnh để mang đủ oxy đến các mô của cơ thể. Có nhiều dạng thiếu máu, mỗi dạng có nguyên nhân riêng. Thiếu máu có thể là tạm thời hoặc lâu dài, có thể từ nhẹ đến nặng. Các nguyên nhân dẫn tới thiếu máu bao gồm:

• Thiếu máu thiếu sắt: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Nếu không có đủ chất sắt, cơ thể bạn không thể sản xuất đủ lượng huyết sắc tố cho các tế bào hồng cầu. Đây chính là lý do bạn cần bổ sung thực phẩm giàu chất sắt cho người thiếu máu.

• Thiếu máu do thiếu vitamin: Bên cạnh sắt, người thiếu máu cần bổ sung các loại đồ ăn, thực phẩm giàu folate và vitamin B12 để tạo ra đủ các tế bào hồng cầu khỏe mạnh.

• Thiếu máu viêm: Các bệnh viêm cấp tính hoặc mãn tính có thể cản trở việc sản xuất các tế bào hồng cầu.

• Thiếu máu không tái tạo: Nguyên nhân bao gồm nhiễm trùng, một số loại thuốc, bệnh tự miễn và tiếp xúc với hóa chất độc hại.

• Thiếu máu liên quan đến bệnh tủy xương: Có thể gây thiếu máu do ảnh hưởng đến việc sản xuất máu trong tủy xương của bạn

• Thiếu máu hồng cầu hình liềm: Nó được gây ra bởi một dạng hemoglobin khiếm khuyết buộc các tế bào hồng cầu có hình dạng lưỡi liềm bất thường.

Phương pháp điều trị thiếu máu bao gồm từ việc bổ sung các chất cần thiết đến các biện pháp y tế. Có thể ngăn ngừa và bổ sung máu bằng một chế độ ăn uống đa dạng, lành mạnh với các thực phẩm dành cho người thiếu máu như: hải sản, rau củ,… và thực phẩm chức năng có thành phần tốt cho máu như vitamin C, E,…

Những loại thực phẩm cho người thiếu máu:

Cơ thể có thể cải thiện tình trạng thiếu máu bằng cách sử dụng thêm những thực phẩm bổ sung sắt. Có hai loại sắt khác nhau: heme iron (có nhiều trong thịt đỏ) và non-heme iron (có nhiều trong thực vật). Cần có đủ vi chất của cả hai loại trên để cơ thể hấp thụ sắt dễ dàng hơn.

Nhóm 1: Thịt gia súc và gia cầm:

Thịt gia súc và gia cầm đều là những thực phẩm dành cho người thiếu máu rất tốt bởi chứa một lượng lớn sắt heme.

• Thịt gia súc cho người thiếu máu: Thịt cừu, thịt nai, thịt bò,…

• Thịt gia cầm cho người thiếu máu: Thịt gà, vịt, chim,…

Khi ăn các loại thịt này, bạn nên kết hợp với các thực phẩm có chứa Sắt nonheme để tăng cường khả năng hấp thụ Sắt vào trong máu. Tốt nhất là nên ăn các loại thịt này xen kẽ và thay đổi với nhau để tăng hiệu quả cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.

Nhóm 2: Hải sản:

Các loại hải sản như sò, tôm, cua, ghẹ,… đặc biệt giàu sắt và nhiều axit béo tốt cho người thiếu máu.

Cá hồi, cá tuyết, cá thu và các hải sản nước mặn khác rất giàu chất béo omega-3. Đây là loại chất béo lành mạnh nhất cho tim và hệ tuần hoàn. Không chỉ giúp giảm viêm mà còn giúp giảm tình trạng dính của các tiểu cầu trong máu. Điều này có tác dụng làm loãng máu để nó chảy dễ dàng hơn.

Bạn nên thêm các loại thực phẩm là hải sản vào thực đơn 3 lần trong tuần.

Nhóm 3: Rau củ:

1. Cải bó xôi

Cải bó xôi là loại rau có chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho người thiếu máu. Có thể kể đến như:

• Vitamin B9, B12, C, Natri, Kali, Canxi, Photpho, Mangan, Magie, Kẽm, Đồng, Sắt,…

• Các hoạt chất bổ máu như: Spican, Arginin, Lysin clorophin,…

Trong Đông y, cải bó xôi có tính ngọt mát, bổ ngũ tạng và có tác dụng làm mắt sáng, bổ âm huyết,… Cải bó xôi nấu với thịt băm là phương thuốc trong Đông y có tác dụng bổ máu tốt. 

2. Rau ngót

Rau ngót cung cấp cho cơ thể rất nhiều chất dinh dưỡng có ích.

Trong đó, 100g rau ngót cung cấp tới 2.7mg Sắt. Ngoài ra thì các vitamin như B1, B2, C,… và khoáng chất như Kali, Magie,.. cũng có tác dụng giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

Rau ngót thích hợp để nấu canh thịt băm, canh xương.

3. Rau cần tây

Trong rau cần tây có chứa coumarin giúp điều hòa lượng cortisol trong cơ thể. Nhờ vậy, cần tây được xếp vào nhóm thực phẩm dành cho người thiếu máu giúp hệ tuần hoàn hoạt động tốt hơn và ngăn ngừa nguy cơ giảm huyết khối.

Bạn có thể thử nước ép cần tây kết hợp với nửa quả dứa, hoặc chế biến thành các món ăn như: Thịt bò xào cần tây, gỏi cần tây,…

4. Củ dền đỏ

Củ dền đỏ cũng chứa lượng chất Sắt cao (5mg/100g). Nhờ đó nó sẽ giúp cơ thể tái tạo và sản sinh ra nhiều tế bào máu.

Bạn có thể dùng nước ép củ dền đỏ hoặc nấu củ dền đỏ thành canh, kết hợp với các thực phẩm khác như xương sụn, thịt băm,…

5. Củ cải trắng

Củ cải trắng cũng là thực phẩm dành cho người thiếu máu tốt, bởi nó giúp cải thiện lưu thông máu do rất giàu nitrat.

Củ cải trắng cũng có đầy đủ các chất chống oxy hóa hỗ trợ sức khỏe như: Vitamin (A, C, K và folate) và các khoáng chất như kali, đồng và mangan,… có tác dụng bổ sung máu tốt.

Củ cải trắng còn được mệnh danh là nhân sâm vì chứa vitamin B12 tăng hấp thụ Sắt và hỗ trợ tổng hợp oxy hemoglobin để tổng hợp máu. Có thể uống nước ép hoặc chế biến thành các món ăn hấp dẫn như: canh củ cải nấu xương, củ cải hầm thịt bò,…

6. Bí ngô

Một trong những loại quả bổ máu không thể không nhắc tới là bí ngô. Loại quả này chứa sắt giúp cơ thể bổ sung máu hiệu quả. Hàm lượng chất xơ, kali và vitamin C trong bí ngô đều hỗ trợ cơ thể bổ sung máu.

7. Khoai tây

Khoai tây rất giàu Magie và Kali, Sắt, vitamin C,.. Đó đều là những chất dinh dưỡng quan trọng tốt cho máu.

Nếu như sắt giúp bổ sung lượng hồng cầu cho cơ thể thì Kali và Magie là nhân tố chính trong việc thúc đẩy lưu lượng máu khỏe mạnh. Do đó, khoai tây được coi là thực phẩm dành cho người thiếu máu với nhiệm vụ duy trì sự cân bằng lành mạnh của các khoáng chất, giúp bổ sung máu tốt hơn.

8. Bông cải xanh

Ăn bông cải xanh đều đặn có thể giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch chống lại các bệnh tật để nâng cao sức đề kháng. Đồng thời ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.

Bông cải xanh có thể chế biến thành các món như bông cải xanh xào thịt bò, bông cải xanh hấp, bông cải xanh xào tôm,…

Nhóm 4: Trái cây:

​​​​​​​

1. Xoài

Đồ ăn cho người thiếu máu không thể không nhắc tới xoài. Trong xoài có chứa vitamin C, Sắt, vitamin B6,… giúp cơ thể bổ sung máu rất tốt.

Bạn có thể dùng nước ép xoài hoặc sinh tố xoài kết hợp với các loại quả khác như: cà rốt, dứa, dưa leo,…

2. Táo

Người thiếu máu cần ăn một quả táo mỗi ngày có thể giúp duy trì mức độ hemoglobin bình thường.

Táo rất giàu chất sắt cộng với các thành phần thân thiện với sức khỏe khác cần thiết cho hemoglobin khỏe mạnh. Bạn có thể ăn 1 quả táo mỗi ngày hoặc uống nước ép được làm bằng ½ quả táo và nước ép củ cải đường hai lần một ngày. Thêm một chút gừng hoặc nước chanh để thêm hương vị.

3. Cam

Cam là một trong những loại quả rất giàu vitamin C, rất cần thiết cho sự hình thành collagen, là nguyên liệu xây dựng chính để tạo và duy trì vi tuần hoàn máu trong cơ thể. Hơn nữa Vitamin C cũng giúp Sắt được hấp thu tốt hơn. Người thiếu máu cần ăn 1 quả cam mỗi ngày hoặc dùng dưới dạng nước ép.

4. Quả thuộc họ cam quýt

Ngoài cam ra thì các loại quả thuộc họ cam quýt như bưởi, chanh,.. cũng là những thực phẩm dành cho người thiếu máu rất tốt.

Hoa quả họ cam quýt rất giàu vitamin C, sẽ giúp cơ thể hấp thu Sắt hiệu quả hơn để tăng lượng máu. Ngoài ra, các loại quả này cũng giàu vitamin và khoáng chất, chất chống oxy hóa mang lại nhiều tác dụng đa dạng cho sức khỏe.

5. Đu đủ

Trong đu đủ có chứa vitamin A, B, C, caroten,… là các dưỡng chất cần thiết cho quá trình bổ sung máu. Nhờ lượng vitamin C dồi dào, đu đủ làm tăng khả năng miễn dịch giúp cơ thể khỏe mạnh, tránh được bệnh tật khiến lượng máu bị suy giảm.

Bạn có thể làm sinh tố đu đủ bằng cách kết hợp cà rốt, xoài và đu đủ thành một thức uống dinh dưỡng dành cho người thiếu máu.

6. Dâu tây

Theo Đông y, trong các thực phẩm dành cho người thiếu máu không thể bỏ qua dâu tây. Đây là loại quả giúp bồi bổ cơ thể, mát máu, chữa thiếu máu suy nhược. Bạn nên dùng dâu tây dưới dạng quả tươi hoặc sinh tốt là tốt nhất.

7. Quả mâm xôi

Mâm xôi là đồ ăn cho người thiếu máu rất giàu Vitamin C.

100g mâm xôi cung cấp cho cơ thể 21mg vitamin C. Nhờ vậy, mâm xôi giúp bổ máu, tái tạo và phục hồi tế bào các mạch máu. Mâm xôi thích hợp để ăn tươi hoặc làm sinh tố với dưa hấu, việt quất.

8. Quả mận

Mận giàu sắt và Vitamin C giúp bổ sung máu hiệu quả cho cơ thể. Lượng đường thấp hỗ trợ kiểm soát lượng đường ở trong máu và giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Mận có thể được ăn dưới dạng mứt hoặc mận khô.

9. Các loại hạt

Các loại hạt như hạt lanh, hạnh nhân, hạt chia, đậu phộng,… là thực phẩm dành cho người thiếu máu ngon miệng và dễ ăn, có thể dùng làm đồ ăn vặt cả ngày không chán. Các loại hạt này cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể, nhờ vậy, bổ sung thêm các loại hạt không chỉ giúp bổ máu mà còn tốt cho nhiều cơ quan khác.